Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) ostrzega przed oszustwami i „inwestycjami” alternatywnymi, które mogą wykorzystywać model piramid finansowych. Mogą kusić „inwestycjami” w złoto, diamenty, grunty, odpady, kryptowaluty, udostępnianie reklam, przedmioty kolekcjonerskie, jak np. alkohole lub zegarki, obiecując duży i szybki zysk.

W internecie, w tym w mediach społecznościowych, w innych środkach przekazu oraz na tzw. eventach, często z udziałem znanych celebrytów, obecny jest coraz agresywniejszy marketing zawierający obietnice łatwego, szybkiego i wysokiego zysku. Padające w nich hasła są najczęściej próbami namówienia na ryzykowne inwestycje w kryptowaluty, złoto, diamenty, różne przedmioty kolekcjonerskie i inne „inwestycje” alternatywne, które często są oszustwami bądź piramidami finansowymi.

Piramidy finansowe są nielegalne. Nie można zarobić na nich, ponieważ pieniądze inwestora trafiają do pomysłodawców projektu, nie są inwestowane. Tak naprawdę nie wiadomo, co się z nimi dzieje. Prędzej czy później system przestanie działać. Organizatorzy obiecują „zyski” z inwestycji w diamenty lub złoto, których mogą nie posiadać, albo w wymyślone przez siebie zjawiska, które także nie istnieją. Prezes UOKiK ostrzega: jest duże prawdopodobieństwo, że taka „inwestycja” jest oszustwem, na którym straci się wpłacone pieniądze.

– Uważaj na oferty łatwego i szybkiego zysku w zamian za to, że kupisz „kupony”, „pakiety inwestycyjne”, „świadectwa uczestnictwa”, kryptowalutę itp. Takie obietnice istnieją tylko w reklamach. Bądź czujny, gdy ktoś obiecuje pieniądze za to, że namówisz inne osoby. To może być piramida finansowa. Zawiadamiamy organy ścigania oraz prowadzimy postępowania w sprawach, w których podejrzewamy, że konsumenci mogą tracić pieniądze – mówi Marek Niechciał, prezes UOKiK.

Schemat działania piramidy jest następujący: wpłacasz pieniądze i polecasz inne osoby, za wprowadzenie których otrzymujesz wynagrodzenie. Pochodzi ono z wpłat osób, które bezpośrednio poleciłeś i które one dalej poleciły. W ten sposób to ty finansujesz piramidę i finansują je osoby, które ty poleciłeś. Jednak po pewnym czasie system upada, gdyż środki, które wpłacasz, nie są inwestowane w żadne aktywa i nie przynoszą zysków. Są wypłacane osobom zajmujących wyższą pozycję w łańcuszku piramidy. System ten działa dopóki więcej pieniędzy jest wpłacanych niż wypłacanych, ale aby tak się stało, musi stale i lawinowo rosnąć liczba osób uczestniczących w piramidzie – a to nie jest możliwe. Przepadają twoje pieniądze. Urywa się kontakt z właścicielami. Tracisz. Systemy typu piramida maskowane są pod hasłami „program”, „inwestycje”, „zarabianie w internecie”, zarabianie w domu, „platforma reklamowa”. Oszustwo zgłoś organom ścigania (policja, prokuratura).

UOKiK przypomina że komunikaty w sprawie ryzyka związanego z „walutami” wirtualnymi wydały NBP, KNF i GIODO. Wskazano w nich na różnorakie ryzyka związane z wykorzystywaniem „walut wirtualnych”, takie jak ryzyko związane z możliwością utraty środków z powodu kradzieży wirtualnej, brakiem gwarancji, brakiem powszechnej akceptowalności, możliwością oszustwa, dużą zmianą ceny, ryzyko wykorzystania w działaniach przestępczych, m. in. w procederze prania pieniędzy.

Powstaje bardzo wiele modeli biznesowych, które bazują na coraz większej popularności kryptowalut. Wykorzystują je w tworzeniu oszustw, piramid finansowych i innych nieuczciwych systemów. Z uwagi na ogromny wzrost wartości najpopularniejszych kryptowalut, różne inwestycje alternatywne przyciągają osoby bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w inwestowaniu. To powoduje, że mogą paść ofiarą oszustów, którzy wykorzystują ich niewiedzę, naiwność i wiarę w szybki zysk.

Mimo ostrzeżeń różnych instytucji, inwestycje alternatywne są nadal popularne wśród konsumentów. Ma na to wpływ również to, że wydarzenia, które je promują, są uwiarygadniane przez znane osoby, np. szeroko relacjonowane przez media „Crypto Mission”, które zgromadziło ponad tysiąc osób. W rezultacie konsument nie jest wystarczająco uważny, ostrożny i korzysta z tego rodzaju inwestycji alternatywnych.

UOKiK radzi konsumentom, aby uważali, gdy ktoś:

• zapewnia cię o ponadprzeciętnych zyskach w krótkim czasie,
• ogólnie lub niezrozumiale przedstawia sposób swojego działania, tłumaczy, że niedawno rozpoczął działalność,
• unika odpowiedzi na twoje konkretne pytania,
• posługuje się wzniosłymi sformułowaniami („zostań partnerem”, „odmień swoje życie”),
• oferuje ci kupony, pakiety inwestycyjne, świadectwa uczestnictwa,
• odsyła cię na stronę internetową, która nie zawiera wielu informacji lub jest „w budowie”,
• kieruje cię na stronę internetową , która nie jest prowadzona w języku polskim (jest za to m.in. dostępna po ukraińsku, wietnamsku, indonezyjsku), miejsce prowadzenia działalności jest w egzotycznym miejscu,
• wskazuje, że istotnym elementem uczestnictwa i uzyskania wynagrodzenia jest nakłonienie do udziału w systemie innych osób,
• nie podaje źródeł finansowania systemu lub przedstawia je bardzo ogólnie.